DE ZIEL DIE ALLE RUIMTE VULT
Kortgeleden kwam ik toevalligerwijs op een dorpskermis terecht. Van alle attracties daar vond ik de kinderachtbaan het meest fascinerend. Jongens en meisjes tussen de vier en tien jaar oud namen plaats in hun karretjes, waarvan de meeste een stuurtje hadden. Terwijl de karretjes in het rond reden, draaiden de kinderen driftig aan hun stuur als ze een bocht door gingen. Hun serieuze gezichten verraadden dat ze zich de bestuurders van hun voertuigen waanden en hun taak heel serieues namen. Het deed me denken aan de tijd dat ik als kind in gezelschap van mijn ouders met de trein reisde. Ik vond dat heel spannend, en ik gebruikte mijn fantasie om het allemaal nog spannender te maken. Zodra de trein ging rijden of stoppen duwde ik op de knop waarmee de klep van de asbak in de stoelleuning omhoog kwam en droomde ik dat ik degene was die de trein in beweging zette of deed stoppen. Zo voelde ik me even oneindig veel groter en sterker dan ik in feite was.
De neiging van kinderen om een eigen handeling of gedachte als oorzaak van iets veel groters te zien, wordt magisch denken genoemd. In de psychologie wordt het beschouwd als een primitieve vorm van denken die, als alles goed gaat, mettertijd wordt vervangen door de manier van denken die we als samenleving als zinvol en betrouwbaar beschouwen en die vrijwel uitsluitend gebaseerd is op logica en rechtstreekse oorzaak-gevolg-relaties.
Voor de meesten van ons is dit het eindpunt van onze denkontwikkeling, al was het maar omdat iedereen geacht wordt zo te denken en je het etiket van rare vogel of gek dreigt opgeplakt te krijgen als je er een denkwijze op nahoudt die daar niet mee strookt. Want misschien meer dan wat dan ook zijn we kuddedieren die bang worden en straf of zelfs uitsluiting kunnen verwachten als we teveel van de groep(snorm) afdwalen. Dat het leven vol gebeurtenissen en ervaringen zit die met geen mogelijkheid vanuit het maatschappelijk geaccepteerde denkmodel verklaart kunnen worden, nemen we voor lief. We redeneren dat soort ervaringen weg, noemen ze paranormaal of het gevolg van een op hol geslagen fantasie, of beweren, in het beste geval, dat we er nog geen logische verklaring voor hebben, wat suggereert dat die er zonder twijfel nog gaat komen.
Beeldend kunstenaars, dichters en mystici zijn, naast psychiatrische patiënten, vrijwel de enige mensen die er blijk van durven geven dat juist zulke ervaringen een wezenlijk deel van ons bestaan uitmaken. In het oude Japan was men vaak geen dichter, (levens)kunstenaar of mysticus, maar alle drie tegelijk. Ondanks het feit dat we eigenlijk nog steeds aapachtige wezens zijn die woeste geluiden maken om op onhandige wijze uiting te geven aan ervaringen die niet uit te drukken of over te dragen zijn, vonden zij een vorm waarmee ze deze menselijke beperking konden overstijgen. Binnen het strikte stramien van vijf, zeven en nogmaals vijf lettergrepen (in het Japans) bleken ze in staat de diepte, kleuring en magie weer te geven van een ervaringswereld die we allemaal kennen, maar waar we als kuddedier allang geen acht meer op slaan:
Ik doe een dutje
en laat de bergstroom
de rijst pletten.
Hier laat de dichter Issa zien hoe magisch denken een plaats in onze ervaring kan blijven innemen. Of neem de haiku van de beroemde dichter Bashô:
De huls van een cicade.
Hij heeft zichzelf
volkomen weggezongen.
Toch gaat het hier om meer dan kinderlijk magisch denken. Wat deze dichters/mystici kenbaar maken, is dat we één zijn met de wereld en trouw aan ons ware zelf als we dat erkennen. Zelfs een geniale wiskundige als Bertrand Russell, die in principe niets opschreef dat niet strikt aan de regels der elementaire logica voldeed, kwam uiteindelijk tot de conclusie dat de ziel alle ruimte vult. Die ziel, datgene wat we allemaal met elkaar delen, wat we allemaal Zijn, zit zorgeloos in de achtertuin terwijl een windvlaag door zijn haar waait; die ziel raakt bedwelmd door de geur van kamperfoelie terwijl de laatste zonnestralen achter de daken verdwijnen; die ziel is het leven dat we kennen en vergeten zijn en waarvan alles, werkelijk alles, doordrenkt is.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Tristique risus nec feugiat in fermentum posuere urna nec. Adipiscing at in tellus integer feugiat scelerisque varius. Gravida neque convallis a cras semper auctor neque. Nunc pulvinar sapien et ligula ullamcorper malesuada proin. Hac habitasse platea dictumst quisque sagittis. Senectus et netus et malesuada fames ac. Amet justo donec enim diam vulputate ut pharetra sit amet. Pulvinar mattis nunc sed blandit. Dolor sed viverra ipsum nunc aliquet bibendum enim facilisis. Ut porttitor leo a diam sollicitudin tempor id eu nisl. Quis risus sed vulputate odio. Tempus quam pellentesque nec nam aliquam sem et tortor.
Massa tempor
Nec feugiat nisl pretium fusce id velit ut. Enim sed faucibus turpis in. Vestibulum sed arcu non odio. A cras semper auctor neque vitae tempus quam. Arcu dui vivamus arcu felis. Eu feugiat pretium nibh ipsum consequat. Risus nullam eget felis eget. Velit ut tortor pretium viverra. Augue ut lectus arcu bibendum at varius vel pharetra. Et netus et malesuada fames ac turpis egestas.
Nunc sed augue lacus viverra vitae congue eu. Lacus sed turpis tincidunt id aliquet risus feugiat. Enim lobortis scelerisque fermentum dui faucibus in ornare. Ut tellus elementum sagittis vitae et leo duis ut. Dolor magna eget est lorem ipsum dolor. Eget est lorem ipsum dolor sit amet consectetur adipiscing elit. In hac habitasse platea dictumst quisque sagittis purus. Nec tincidunt praesent semper feugiat nibh sed pulvinar proin gravida. Duis at consectetur lorem donec. Massa eget egestas purus viverra. Dictum sit amet justo donec enim diam vulputate. Amet est placerat in egestas erat imperdiet sed euismod. Ut eu sem integer vitae justo eget.
Eget nunc scelerisque
Viverra mauris in aliquam sem. Eu mi bibendum neque egestas. Donec pretium vulputate sapien nec sagittis aliquam malesuada bibendum arcu. Amet commodo nulla facilisi nullam vehicula ipsum a arcu cursus. Enim tortor at auctor urna. Adipiscing tristique risus nec feugiat in fermentum posuere urna. Tempus quam pellentesque nec nam aliquam sem et tortor. Risus sed vulputate odio ut enim blandit. Amet est placerat in egestas erat imperdiet sed euismod. Urna id volutpat lacus laoreet non. Enim nec dui nunc mattis enim. Consequat interdum varius sit amet mattis.
Aliquet bibendum enim facilisis gravida neque convallis a cras. Egestas diam in arcu cursus euismod. Massa id neque aliquam vestibulum morbi blandit. Amet venenatis urna cursus eget nunc scelerisque viverra mauris. Proin libero nunc consequat interdum varius sit amet mattis. Id diam vel quam elementum pulvinar etiam non. Placerat vestibulum lectus mauris ultrices. Justo nec ultrices dui sapien eget mi. Amet risus nullam eget felis eget nunc lobortis mattis aliquam. Lacinia quis vel eros donec. Arcu odio ut sem nulla. Nam aliquam sem et tortor consequat. Quis risus sed vulputate odio ut. Arcu non sodales neque sodales. Lorem ipsum dolor sit amet consectetur adipiscing elit duis. Quis blandit turpis cursus in hac habitasse platea. Nisi vitae suscipit tellus mauris a diam maecenas sed. Magnis dis parturient montes nascetur ridiculus mus mauris. Purus faucibus ornare suspendisse sed.
Lorem ipsum dolor sit amet
Consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Tristique risus nec feugiat in fermentum posuere urna nec. Adipiscing at in tellus integer feugiat scelerisque varius. Gravida neque convallis a cras semper auctor neque. Nunc pulvinar sapien et ligula ullamcorper malesuada proin. Hac habitasse platea dictumst quisque sagittis. Senectus et netus et malesuada fames ac. Amet justo donec enim diam vulputate ut pharetra sit amet. Pulvinar mattis nunc sed blandit. Dolor sed viverra ipsum nunc aliquet bibendum enim facilisis. Ut porttitor leo a diam sollicitudin tempor id eu nisl. Quis risus sed vulputate odio. Tempus quam pellentesque nec nam aliquam sem et tortor.
Massa tempor nec feugiat nisl pretium fusce id velit ut. Enim sed faucibus turpis in. Vestibulum sed arcu non odio. A cras semper auctor neque vitae tempus quam. Arcu dui vivamus arcu felis. Eu feugiat pretium nibh ipsum consequat. Risus nullam eget felis eget. Velit ut tortor pretium viverra. Augue ut lectus arcu bibendum at varius vel pharetra. Et netus et malesuada fames ac turpis egestas.
Nunc sed augue lacus viverra vitae congue eu. Lacus sed turpis tincidunt id aliquet risus feugiat. Enim lobortis scelerisque fermentum dui faucibus in ornare. Ut tellus elementum sagittis vitae et leo duis ut. Dolor magna eget est lorem ipsum dolor. Eget est lorem ipsum dolor sit amet consectetur adipiscing elit. In hac habitasse platea dictumst quisque sagittis purus. Nec tincidunt praesent semper feugiat nibh sed pulvinar proin gravida. Duis at consectetur lorem donec. Massa eget egestas purus viverra. Dictum sit amet justo donec enim diam vulputate. Amet est placerat in egestas erat imperdiet sed euismod. Ut eu sem integer vitae justo eget.
Eget nunc scelerisque
Viverra mauris in aliquam sem. Eu mi bibendum neque egestas. Donec pretium vulputate sapien nec sagittis aliquam malesuada bibendum arcu. Amet commodo nulla facilisi nullam vehicula ipsum a arcu cursus. Enim tortor at auctor urna. Adipiscing tristique risus nec feugiat in fermentum posuere urna. Tempus quam pellentesque nec nam aliquam sem et tortor. Risus sed vulputate odio ut enim blandit. Amet est placerat in egestas erat imperdiet sed euismod. Urna id volutpat lacus laoreet non. Enim nec dui nunc mattis enim. Consequat interdum varius sit amet mattis.
Aliquet bibendum enim facilisis gravida neque convallis a cras. Egestas diam in arcu cursus euismod. Massa id neque aliquam vestibulum morbi blandit. Amet venenatis urna cursus eget nunc scelerisque viverra mauris. Proin libero nunc consequat interdum varius sit amet mattis. Id diam vel quam elementum pulvinar etiam non. Placerat vestibulum lectus mauris ultrices. Justo nec ultrices dui sapien eget mi. Amet risus nullam eget felis eget nunc lobortis mattis aliquam. Lacinia quis vel eros donec. Arcu odio ut sem nulla. Nam aliquam sem et tortor consequat. Quis risus sed vulputate odio ut. Arcu non sodales neque sodales. Lorem ipsum dolor sit amet consectetur adipiscing elit duis. Quis blandit turpis cursus in hac habitasse platea. Nisi vitae suscipit tellus mauris a diam maecenas sed. Magnis dis parturient montes nascetur ridiculus mus mauris. Purus faucibus ornare suspendisse sed.
We hebben je toestemming nodig om de vertalingen te laden
Om de inhoud van de website te vertalen gebruiken we een externe dienstverlener, die mogelijk gegevens over je activiteiten verzamelt. Lees het privacybeleid van de dienst en accepteer dit, om de vertalingen te bekijken.