VERWONDERING
Gedragen worden door verwondering is wellicht het hoogst haalbare voor een mens. En dan heb ik het niet over de verwondering die bijna iedereen kent voor bijzondere gebeurtenissen, onverwachte schoonheid of de wreedheid van de mens, maar verwondering voor de alledaagse dingen die de wereld zo fantastisch maken om in te leven. Toen Ramana Maharshi gevraagd werd hoe het toch kon dat er zo vaak wonderen in zijn nabijheid plaatsvonden, zei hij: “Hoezo wonderen? Is het alledaagse bestaan niet wonderlijk genoeg? Het feit dat je bestaat is het grootste wonder van allemaal.”
Toch begreep ik de vraag van Ramana’s leerlingen wel toen ik vele jaren na zijn dood een paar dagen in zijn ashram in Tiruvannamalai verbleef. In de korte tijd dat ik er was, had ik het gevoel gedragen te worden door iets onbenoembaars dat doorlopend een kalme verwondering in me opriep die ik daarvoor en daarna niet meer in die mate gekend heb.
Op een dag maakte ik een tocht om Arunachala, de berg waar Ramana het grootste deel van zijn leven gewoond heeft. Ik liet me leiden over zanderige paden, langs doornige struiken en grote cactussen met gele bloemen. Steeds bleef ik een paar honderd meter van de voet van de berg verwijderd. Na ongeveer een uur zag ik twee armoedig geklede vrouwen in felgekleurde sari’s voorovergebogen tussen het groen staan. Ze hadden kapmessen bij zich waarmee ze hout bijeen sprokkelden. Het tafereel was een exacte kopie van een scene in het boek dat ik dat jaar over Ramana geschreven had. Het speelde zich in de eerste helft van de vorige eeuw af, ver voor mijn eigen geboortejaar, maar plotseling en totaal onverwacht stond ik er nu middenin. Ik voelde me als een tijdreiziger die zich afvraagt hoe hij in godsnaam op die plek terecht is gekomen.
De twee vrouwen waren zich intussen bewust geworden van mijn aanwezigheid. Ze liepen naar me toe en staken allebei een open hand naar me uit. Ik haalde al het geld dat los in mijn broekzak zat tevoorschijn en gaf dat aan de voorste vrouw. Met zo’n bedrag in handen hoefden ze die dag elk geval niet meer te werken, misschien zelfs die hele week niet meer. Ze knikten me toe, stopten het geld zorgvuldig weg en lieten vervolgens hun kapmessen weer los op de struiken om hen heen, alsof er niets gebeurd was. ‘Over vijftig jaar lopen hun kleindochters hier misschien weer rond’, ging er door me heen. ‘Armoede is een cirkel’.
Hoezeer het pad zich ook door het landschap slingerde om af en toe in het niets te vedwijnen, ik had het gevoel dat ik nergens op hoefde te letten. Het bood me de gelegenheid om als een onschuldig kind rond te lopen in een immense speeltuin. Soms bleef ik even stilstaan bij een bloeiende cactus, een hagedis of een vreemd gevormde steen. Links van me strekten zich rijstvelden uit waarin palmbomen als groene ragebollen stof stonden te vangen. Een boer kwam zijn huis uit en bleef naar me staan kijken. Ik realiseerde me dat ik het enige vreemde element in het landschap was. Ik stak een drooggevallen waterstroom over, maakte een scherpe bocht naar rechts, om een rotsblok heen waar kleine witte adertjes als drooggevallen stroompjes door het graniet heen liepen en zag het pad voorgoed verdwijnen in een soort oase. Rond een plas water stonden grote bomen te ruisen in de wind. Aan de andere kant van de plas, half verscholen in het lange gras, stond een vervallen huisje. Het dak lag er grotendeels af, en ook een van de muren lag in stukken op de grond. Vlak ervoor, aan het water, zat een man in een lang wit gewaad met gekruiste benen op een plat stuk steen. Bewegingloos, met gesloten ogen en kaarsrechte rug, liet hij de wereld om hem heen zijn eigen gang gaan: de ruisende bomen, het zacht rimpelende water, de vogels en de libellen. Hij liet al die dingen zichzelf zijn zonder de behoefte te hebben om in te grijpen. Het voelde als een stille uitnodiging om mijn masker te laten vallen en mezelf toe te laten te zijn wie ik ben.
Ik ging op een steen zitten en strekte mijn benen. De afstand tussen de man en mij was fictief; we deelden de stilte rondom ons, en daarin vielen we samen. Tijd was een begrip dat hier zijn betekenis volledig verloor. Dit was Boeddha, in stilte verzonken onder de bodhi-boom. Er was nooit iets gebeurd, er waren alleen verhalen die als stof onze oren en hersenen waren binnen gewaaid en nooit meer weg waren gegaan. Maar nu was het weer stil. De eekhoorn die een stukje verderop een boom in klom had al die verhalen nooit gehoord. Zijn aanwezigheid raakte mijn verwondering en werd mijn aanwezigheid. Ik werd het groen van de oase, het zwijgen van de man aan het water. Ik nam een slok uit mijn veldfles en keek naar hem. Hij had nog steeds niet bewogen, maar ik wist dat hij wist dat ik daar zat. En dat het goed was zo.
’s Avonds dwarrelen de mantra’s van de gebedszangers in de ashram een voor een de nachtelijke hemel in. Ik boog voor de stenen en de stemmen; ik boog voor de stilte en de duisternis en het niets. Ik bracht voor de laatste keer een bezoek aan de zaal waar Ramana het grootste deel van zijn tijd in de ashram had doorgebracht. Met mijn rug tegen een van de muren keek ik naar de divan waarop hij altijd zat. Op de divan stond een ingelijste foto van de meester. Ik bleef zitten en wachtte, en pas na verloop van tijd merkte ik dat ik zat te wachten op het moment dat Ramana binnen zou komen lopen. Ik kon een glimlach niet onderdrukken. Veel van de mensen in de ashram hadden het over de nog steeds voelbare aanwezigheid van de meester, maar waar ik me nu vooral bewust van werd was zijn afwezigheid. Althans: in die ruimte. Want vlak voor hij stierf zei hij: “Waarom zijn jullie zo overstuur? Ik ga niet weg. Waar kan ik heen? Ik ben Hier”. Nu wist ik dat Hier geen plaats is, maar de aanwezigheid die voor iedereen hetzelfde is, en waarin alle verschijnselen plaatsvinden.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Tristique risus nec feugiat in fermentum posuere urna nec. Adipiscing at in tellus integer feugiat scelerisque varius. Gravida neque convallis a cras semper auctor neque. Nunc pulvinar sapien et ligula ullamcorper malesuada proin. Hac habitasse platea dictumst quisque sagittis. Senectus et netus et malesuada fames ac. Amet justo donec enim diam vulputate ut pharetra sit amet. Pulvinar mattis nunc sed blandit. Dolor sed viverra ipsum nunc aliquet bibendum enim facilisis. Ut porttitor leo a diam sollicitudin tempor id eu nisl. Quis risus sed vulputate odio. Tempus quam pellentesque nec nam aliquam sem et tortor.
Massa tempor
Nec feugiat nisl pretium fusce id velit ut. Enim sed faucibus turpis in. Vestibulum sed arcu non odio. A cras semper auctor neque vitae tempus quam. Arcu dui vivamus arcu felis. Eu feugiat pretium nibh ipsum consequat. Risus nullam eget felis eget. Velit ut tortor pretium viverra. Augue ut lectus arcu bibendum at varius vel pharetra. Et netus et malesuada fames ac turpis egestas.
Nunc sed augue lacus viverra vitae congue eu. Lacus sed turpis tincidunt id aliquet risus feugiat. Enim lobortis scelerisque fermentum dui faucibus in ornare. Ut tellus elementum sagittis vitae et leo duis ut. Dolor magna eget est lorem ipsum dolor. Eget est lorem ipsum dolor sit amet consectetur adipiscing elit. In hac habitasse platea dictumst quisque sagittis purus. Nec tincidunt praesent semper feugiat nibh sed pulvinar proin gravida. Duis at consectetur lorem donec. Massa eget egestas purus viverra. Dictum sit amet justo donec enim diam vulputate. Amet est placerat in egestas erat imperdiet sed euismod. Ut eu sem integer vitae justo eget.
Eget nunc scelerisque
Viverra mauris in aliquam sem. Eu mi bibendum neque egestas. Donec pretium vulputate sapien nec sagittis aliquam malesuada bibendum arcu. Amet commodo nulla facilisi nullam vehicula ipsum a arcu cursus. Enim tortor at auctor urna. Adipiscing tristique risus nec feugiat in fermentum posuere urna. Tempus quam pellentesque nec nam aliquam sem et tortor. Risus sed vulputate odio ut enim blandit. Amet est placerat in egestas erat imperdiet sed euismod. Urna id volutpat lacus laoreet non. Enim nec dui nunc mattis enim. Consequat interdum varius sit amet mattis.
Aliquet bibendum enim facilisis gravida neque convallis a cras. Egestas diam in arcu cursus euismod. Massa id neque aliquam vestibulum morbi blandit. Amet venenatis urna cursus eget nunc scelerisque viverra mauris. Proin libero nunc consequat interdum varius sit amet mattis. Id diam vel quam elementum pulvinar etiam non. Placerat vestibulum lectus mauris ultrices. Justo nec ultrices dui sapien eget mi. Amet risus nullam eget felis eget nunc lobortis mattis aliquam. Lacinia quis vel eros donec. Arcu odio ut sem nulla. Nam aliquam sem et tortor consequat. Quis risus sed vulputate odio ut. Arcu non sodales neque sodales. Lorem ipsum dolor sit amet consectetur adipiscing elit duis. Quis blandit turpis cursus in hac habitasse platea. Nisi vitae suscipit tellus mauris a diam maecenas sed. Magnis dis parturient montes nascetur ridiculus mus mauris. Purus faucibus ornare suspendisse sed.
Lorem ipsum dolor sit amet
Consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Tristique risus nec feugiat in fermentum posuere urna nec. Adipiscing at in tellus integer feugiat scelerisque varius. Gravida neque convallis a cras semper auctor neque. Nunc pulvinar sapien et ligula ullamcorper malesuada proin. Hac habitasse platea dictumst quisque sagittis. Senectus et netus et malesuada fames ac. Amet justo donec enim diam vulputate ut pharetra sit amet. Pulvinar mattis nunc sed blandit. Dolor sed viverra ipsum nunc aliquet bibendum enim facilisis. Ut porttitor leo a diam sollicitudin tempor id eu nisl. Quis risus sed vulputate odio. Tempus quam pellentesque nec nam aliquam sem et tortor.
Massa tempor nec feugiat nisl pretium fusce id velit ut. Enim sed faucibus turpis in. Vestibulum sed arcu non odio. A cras semper auctor neque vitae tempus quam. Arcu dui vivamus arcu felis. Eu feugiat pretium nibh ipsum consequat. Risus nullam eget felis eget. Velit ut tortor pretium viverra. Augue ut lectus arcu bibendum at varius vel pharetra. Et netus et malesuada fames ac turpis egestas.
Nunc sed augue lacus viverra vitae congue eu. Lacus sed turpis tincidunt id aliquet risus feugiat. Enim lobortis scelerisque fermentum dui faucibus in ornare. Ut tellus elementum sagittis vitae et leo duis ut. Dolor magna eget est lorem ipsum dolor. Eget est lorem ipsum dolor sit amet consectetur adipiscing elit. In hac habitasse platea dictumst quisque sagittis purus. Nec tincidunt praesent semper feugiat nibh sed pulvinar proin gravida. Duis at consectetur lorem donec. Massa eget egestas purus viverra. Dictum sit amet justo donec enim diam vulputate. Amet est placerat in egestas erat imperdiet sed euismod. Ut eu sem integer vitae justo eget.
Eget nunc scelerisque
Viverra mauris in aliquam sem. Eu mi bibendum neque egestas. Donec pretium vulputate sapien nec sagittis aliquam malesuada bibendum arcu. Amet commodo nulla facilisi nullam vehicula ipsum a arcu cursus. Enim tortor at auctor urna. Adipiscing tristique risus nec feugiat in fermentum posuere urna. Tempus quam pellentesque nec nam aliquam sem et tortor. Risus sed vulputate odio ut enim blandit. Amet est placerat in egestas erat imperdiet sed euismod. Urna id volutpat lacus laoreet non. Enim nec dui nunc mattis enim. Consequat interdum varius sit amet mattis.
Aliquet bibendum enim facilisis gravida neque convallis a cras. Egestas diam in arcu cursus euismod. Massa id neque aliquam vestibulum morbi blandit. Amet venenatis urna cursus eget nunc scelerisque viverra mauris. Proin libero nunc consequat interdum varius sit amet mattis. Id diam vel quam elementum pulvinar etiam non. Placerat vestibulum lectus mauris ultrices. Justo nec ultrices dui sapien eget mi. Amet risus nullam eget felis eget nunc lobortis mattis aliquam. Lacinia quis vel eros donec. Arcu odio ut sem nulla. Nam aliquam sem et tortor consequat. Quis risus sed vulputate odio ut. Arcu non sodales neque sodales. Lorem ipsum dolor sit amet consectetur adipiscing elit duis. Quis blandit turpis cursus in hac habitasse platea. Nisi vitae suscipit tellus mauris a diam maecenas sed. Magnis dis parturient montes nascetur ridiculus mus mauris. Purus faucibus ornare suspendisse sed.
We hebben je toestemming nodig om de vertalingen te laden
Om de inhoud van de website te vertalen gebruiken we een externe dienstverlener, die mogelijk gegevens over je activiteiten verzamelt. Lees het privacybeleid van de dienst en accepteer dit, om de vertalingen te bekijken.